[Gandur] Þjóðfræði og þakkarskuld á áttræðisþingi - fræðaöldungurinn Jón Hnefill Aðalsteinsson á stórafmæli! Málþing í Þjóðminjasafninu 30. mars, kl. 13-18

[frettatilkynning at thjodminjasafn.is]

Þjóðfræði og þakkarskuld á áttræðisþingi - fræðaöldungurinn Jón Hnefill 
Aðalsteinsson á stórafmæli!

Fjörlegt afmælisþing verður haldið til heiðurs Jóni Hnefli Aðalsteinssyni 
áttræðum í fyrirlestrarsal Þjóðminjasafnsins föstudaginn 30. mars klukkan 
13-18. Lærisveinar og -meyjar hans flytja margbreytilega fyrirlestra í 
framhaldi og tilefni af merkisafmælinu en Jón Hnefill er fæddur 29. mars 
árið 1927.

Um leið og málþinginu er ætlað að heiðra Jón Hnefil og hans mikla 
frumkvöðlastarf í þágu þjóðfræðinnar á Íslandi gefa fyrirlestrarnir 
hugmynd um þá fjölbreytni og grósku sem ríkir í þjóðfræðirannsóknum við 
upphaf 21. aldar - grósku sem sprottin er af fræjum sem gamli 
lærimeistarinn sáði.

Til áttræðisþingsins efna nemendur Jóns Hnefils Aðalsteinssonar frá ýmsum 
tímum með fulltingi Félagsvísindadeildar Háskóla Íslands, 
Þjóðminjasafns Íslands og Félags Þjóðfræðinga á Íslandi.

Jón Hnefill Aðalsteinsson er löngu orðinn þjóðkunnur fyrir margvísleg 
störf sín. Auk brautryðjendastarfs í þjóðfræðikennslu hafa fáir lagt jafn 
mikið af mörkum til þjóðfræðirannsókna hér á landi og hann. Jón Hnefill 
hefur ritað fjölda bóka og eftir hann hafa birst margar ritgerðir í 
íslenskum og erlendum tímaritum. Áhugaefni hans eru gjarnan af trúarlegum 
toga: kristnitakan, norræn trú og goðsögur, þjóðtrú síðustu alda um álfa, 
tröll, afturgöngur og galdrameistara, en þó einnig ævintýri, spádómar, 
gátur og tækifæriskveðskapur og þá er fátt eitt nefnt.

Dagskrá afmælisþingsins:
Dagskrá málþingsins til heiðurs Jóni Hnefli er líka fjölbreytt: Valdimar 
Tr. Hafstein setur þingið og fer með inngangsorð til heiðurs 
afmælisbarninu. Katla Kjartansdóttir flytur fyrirlesturinn "Fávíst barn 
fetar fræðimanns braut" og minnist þess hvernig Jóni Hnefli tókst að vekja 
áhuga hennar fyrir hinu þjóðfræðilega í tilverunni. Kristinn Schram segir 
"Ágætt að hafa svolítinn húmor" og rekur þræði í fari og fræðum Jóns saman 
við þær þjóðfræðilegu áherslur sem hann temur sér sjálfur í dag. 
Fyrirlesararnir hyggja að fortíðinni og fjallar fyrirlestur Jóns 
Jónssonar, "Á mörkum mennskunnar", um sögur af flökkurum. 
Síðan rekur Marteinn Helgi Sigurðsson skipti á nöfnum í goðakenningum 
eins og Sig-Týr, hanga-Týr og farma-Týr, og Rósa Þorsteinsdóttir segir frá 
söfnun og hljóðritunum alþýðufræða, sagna og kveðskapar sem fram fóru á 
20. öld á vegum Stofnunar Árna Magnússonar.
En framtíðina skal líka byggja og Rakel Pálsdóttir fjallar um jafn 
nútímalegt efni og keðjubréf á netinu, rekur sameiginleg einkenni þeirra 
og veltir fyrir sér hvað liggur baki. Kynnt verður rannsókn Gunnellu 
Þorgeirsdóttur: "Ein mynd er á við þúsund orð: "Fótósjoppaðar" ljósmyndir 
sem flökkusagnir". Loks spyr Kristín Einarsdóttir 
sígildrar áramótaspurningar: "Hvernig fannst þér skaupið?" Hún ræðir um 
grínefni í íslenskum fjölmiðlum með áherslu á Áramótaskaup sjónvarpsins og 
er fyrirlestur hennar sá síðasti á dagskrá afmælisþingsins.
Óhætt er að fullyrða að líflegt verður á málþingi þjóðfræðinga til heiðurs 
Jóni Hnefli Aðalsteinssyni áttræðum og í lok dags verður skálað í léttum 
veitingum í Myndasal Þjóðminjasafnsins. 

Fjölbreyttur starfsferill Jóns Hnefils Aðalsteinssonar:
Afmælisbarnið sjálft þarf vart að kynna en svolítil upprifjun er við hæfi 
í tilefni merkisdagsins. Jón Hnefill er fæddur á Vaðbrekku í Hrafnkelsdal 
29. mars 1927. Hann varð stúdent frá Menntaskólanum á Akureyri 1948, 
fil.cand. í trúarbragðasögu, trúarsálarfræði og heimspeki frá 
Stokkhólmháskóla 1958, cand.theol. frá Háskóla Íslands 1960, fil.lic. í 
þjóðfræði frá Uppsalaháskóla 1966 og lauk síðan doktorsprófi í grein sinni 
frá sama skóla árið 1979.
Starfsferill Jóns Hnefils er óvenju fjölbreyttur. Hann gegndi embætti 
sóknarprests í Eskifjarðarprestakalli á árabilinu 1960 til 1966, kenndi 
jafnframt við unglingaskólann á Eskifirði 1961 til 1964 og var skólastjóri 
Iðnskólans þar veturinn 1963 til 1964. Um árabil var hann blaðamaður á 
Morgunblaðinu en hóf svo kennslu við Háskóla Íslands árið 1967, fyrsta 
árið sem stundakennari í guðfræðideild og síðan í heimspekideild í tvo 
áratugi. Árin 1983 til 1984 var hann Honorary Research Fellow 
við University College í London. Jón Hnefil varð fyrstur manna dósent í 
þjóðfræði við félagsvísindadeild Háskóla Íslands árið 1988 og prófessor 
1992. Hann lagði grunninn að og mótaði kennslu í þessari fræðigrein hér á 
landi. Árið 1992 var hann jafnframt gerður að félaga í The Folklore 
Fellows, an International Network of Folklorist, sem stofnað var af the 
Finnish Academy of Science and Letters. Hann var svo kjörinn heiðursfélagi 
í Félagi þjóðfræðinga á Íslandi árið 1998.
Jafnhliða háskólakennslu kenndi Jón Hnefill við Menntaskólann við 
Hamrahlíð tímabilið 1969 til 1988 og hefur auk þess kennt við 
Gagnfræðaskólann við Lindargötu, Tækniskólann, Leiklistarskólann og 
Þroskaþjálfaskólann. Hann hefur alla tíð látið til sín taka í félagsmálum 
á starfssviði sínu, var formaður Þjóðfræðafélagsins, 
Sagnfræðingafélagsins, Félags menntaskólakennara  og Hins íslenska 
kennarafélags. Einnig var hann um skeið í stjórn Nordiska Lärarrådet.
Lengi mætti áfram að telja afrek afmælisbarnsins á fjölbreyttri starfsævi. 
Umfram allt er Jón Hnefill Aðalssteinsson þó góður maður.



Bestu kveðjur / Best regards
Rúna K. Tetzschner
kynningarstjóri / Public Relation Manager
Þjóðminjasafn Íslands / National Museum of Iceland
Suðurgötu 41 - 101 Reykjavík
fars. 824-2039, s. 530-2222 eða 5302248
netf. runa at thjodminjasafn.is
veff. http://www.thjodminjasafn.is
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: http://listar.hi.is/pipermail/gandur/attachments/20070328/25e03bb4/attachment.html